KUBIT Sp. z o.o. - Publikacje i wywiady

Publikacje i wywiady:

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem pt.:
"Ogrzewanie płaszczyznowe"
autorstwa arch. Agnieszki Kubit
zamieszczonym w numerze 8/2015 miesięcznika Własny Dom

Jestem architektem.

Zawodowo zajmuję się przede wszystkim projektowaniem budynków.

W związku z tym, że coraz częściej w mojej pracy zawodowej zauważam zainteresowanie moich klientów ogrzewaniem płaszczyznowym, postanowiłam w tym artykule omówić je szczegółowo, by ułatwić Państwu podjęcie właściwej decyzji na samym początku planowania budowy domu.

Ogrzewanie płaszczyznowe to sposób ogrzewania poszczególnych pomieszczeń, a nawet całego budynku za pomocą ciepłych przegród budowlanych, czyli podłóg, ścian lub sufitów.

Aby przegrody budowlane ogrzewały pomieszczenia muszą być w nich zainstalowane odpowiednie instalacje emitujące ciepło.

Takimi instalacjami mogą być rurki napełnione ciepłą wodą lub specjalne maty zasilane prądem elektrycznym. Rury grzewcze połączone są z odpowiednim kotłem, a maty grzejne z podstawową wewnętrzną tablicą elektryczną budynku.

Wybór ogrzewania podłogowego jako podstawowego ogrzewania budynku jednorodzinnego wydaje się być wartą do rozważenia alternatywą w stosunku do tradycyjnego ogrzewania domu. Wpływa na to parę elementów. Osobiście dla mnie jako architekta podstawową zaletą ogrzewania podłogowego jest brak konieczności montażu grzejników. Wprawdzie na rynku dostępne są obecnie przepiękne grzejniki wyglądem przypominające rzeźby, jednak ze względu na ich wysoką cenę zazwyczaj decydujemy się na grzejniki tańsze i niekoniecznie tak designerskie, co często psuje ostateczny efekt pieczołowicie dobranych i mających tworzyć zharmonizowaną całość elementów i materiałów wykończeniowych. Poza tym zauważmy, że grzejniki zajmują przestrzeń w pomieszczeniu, której nie tracimy w przypadku ogrzewania płaszczyznowego, co daje nam możliwość dowolnego rozmieszczenia mebli, czy innych elementów wystroju wnętrza. Kolejną zaletą jest odczuwalny, bardziej równomierny rozkład temperatury w pomieszczeniach. Zazwyczaj w okresie zimowym w pomieszczeniach ogrzewanych tradycyjnymi grzejnikami odczuwamy zbyt duże ciepło przy samych grzejnikach, a z kolei przenikliwy chłód w miejscach od nich odległych. Jest to oczywiście spowodowane punktowym nagrzewaniem powietrza, czego nie doświadczymy stosując instalację ogrzewania podłogowego. Ponadto należy zwrócić uwagę, że tradycyjne ogrzewanie powoduje ciągły ruch powietrza w pomieszczeniu, ciepłe - nagrzane powietrze unosi się ku górze, zimne z kolei opada, powodując niejako nagrzewanie pomieszczeń od góry ku dołowi. Skutkiem jest odczucie ciepła górnych części ciała podczas gdy dolne mogą być wciąż wystawione na chłód. Konsekwencją tego jest konieczność nagrzania pomieszczeń do wyższych temperatur niż w przypadku ogrzewania podłogowego, którego zastosowanie eliminuje w znacznej mierze opisane powyżej sytuacje. Ogrzane powietrze przemieszcza się w całej swej masie od podłogi, dzięki temu komfort cieplny uzyskujemy przy niższych temperaturach w pomieszczeniu. Pamiętajmy, że najczęściej w mieszkaniu zimno nam właśnie w nogi. Tak dochodzimy do kolejnej zalety zastosowania ogrzewania podłogowego - oszczędności energii wymaganej do podgrzania pomieszczeń. Należy również wspomnieć o tym, że przy ogrzewaniu podłogowym możemy zastosować takie źródła ciepła jak pompa ciepła, czy solary, gdyż ogrzewania podłogowe jest rodzajem ogrzewania niskotemperaturowego. Ogrzewania tradycyjne z kolei jest ogrzewaniem wysokotemperaturowym co możemy odczuć zimą, parząc się rozgrzanym stalowym grzejnikiem. Takie zjawisko rodzi również konsekwencje przemawiające za wyborem ogrzewania podłogowego szczególnie przez alergików, gdyż na tradycyjnych, rozgrzanych grzejnikach osiadający kurz przypieka się w wyniku czego cząstki kurzu stają się większe i bardziej drażniące.

Tak jak już wspomniałam decyzję o montażu ogrzewania podłogowego warto podjąć jeszcze przed rozpoczęciem budowy, a najlepiej dokładnie omówić i uwzględnić jej montaż wraz z architektem projektującym nasz dom. Jest to spowodowane specyfiką wykonania ogrzewania podłogowego. Z jednej strony przy ogrzewaniu podłogowym należy uwzględnić przyszłe usytuowanie stałych mebli i urządzeń w domu, gdyż ogrzewanie podłogowe dobrze jest zamontować jedynie w miejscach, w których nie będzie w przyszłości szaf, zabudów, czy chociażby wanny. Z drugiej zaś, może nawet istotniejszej, ogrzewanie podłogowe wymaga nietypowego rozwiązania warstw posadzek i stropów. Bowiem na warstwie konstrukcyjnej powinniśmy ułożyć specjalnie dostosowaną do ogrzewania podłogowego, większą niż w przypadku ogrzewania tradycyjnego warstwę izolacji cieplnej, oraz większą ilość jastrychu ze specjalnymi dodatkami zwiększającymi przyleganie do rur wodnych ogrzewania podłogowego, dzięki czemu ulepszy się właściwości termiczne posadzki. Kolejnym elementem, o którym powinniśmy wiedzieć decydując się na ogrzewanie podłogowe to wykończenie naszej podłogi. Jako że nasza posadzka będzie oddawała ciepło, a więc będzie również zmieniała swoją temperaturę zależnie od konieczności nagrzania pomieszczenia, to jej wykończenie powinniśmy przewidzieć z materiałów, które z jednej strony mają stosunkowo mały opór cieplny, a z drugiej nie zniekształcą się pod wpływem zmian temperatury. Do takich materiałów należy niewątpliwie kamień, ceramika, czy gres. Materiałem o nieco większym oporze cieplnym, ale wciąż możliwym do stosowania przy ogrzewaniu podłogowym są trójwarstwowe deski podłogowe oraz niektóre deski z egzotycznego drewna pełnego. Nie powinniśmy z kolei stosować materiałów tekstylnych i elastycznych ze względu na możliwość ich wypaczeń, oraz grubych jednowarstwowych desek podłogowych, wypaczających się i uniemożliwiających nagrzanie pomieszczenia.

Ogrzewanie podłogowe wodne jest rozwiązaniem, które zalecam klientom, którzy dopiero planują budowę nowego domu jednorodzinnego. Zdarza się jednak, że niektórzy klienci obawiają się ewentualnych awarii instalacji, która najczęściej może być spowodowana złym, nieprofesjonalnym montażem instalacji lub zastosowaniem taniej instalacji bez odpowiednich atestów. Konsekwencją wycieków, lub rozszczelnienia instalacji będzie oczywiście konieczność demontażu części podłogi celem naprawy instalacji. Dlatego jeśli decydujemy się na wykonanie instalacji ogrzewania podłogowego nie warto oszczędzać na materiałach, ani wykonawcy. Alternatywą jest w takich przypadkach wykonanie ogrzewania podłogowego elektrycznego tzw. matą grzejną w pomieszczeniach, w których zależy nam na przyjemnej - ciepłej podłodze. Montaż maty grzejnej nie wymaga zastosowania grubszych warstw posadzek, jak w przypadku ogrzewania wodnego, nie musimy obawiać się również ewentualnej nieszczelności instalacji. Jedyną rzeczą, o której musimy pamiętać, to doprowadzenie zasilania elektrycznego do pomieszczenia, w którym będzie zastosowana mata. Ogrzewanie elektryczne stosujemy najczęściej w łazienkach, gdyż w tym pomieszczeniu najczęściej stajemy gołą stopą i chcemy, by posadzka była przyjemnie ciepła. Poza tym posadzka łazienki szybciej wysycha, co niewątpliwie jest kolejną zaletą takiego ogrzewania. Należy jednak pamiętać, że ogrzewanie podłogowe elektryczne stosuje się najczęściej jako dodatkowe ogrzewanie pomieszczenia, służące zwiększeniu naszego komfortu użytkowania, nie zaś do samego ogrzania pomieszczenia, stąd też najczęściej włączamy to ogrzewanie dopiero, gdy np. planujemy kąpiel. A w takim przypadku będziemy musieli pamiętać o włączeniu ogrzewania kilkanaście minut przed planowaną kąpielą, abyśmy poczuli efekty ciepłej posadzki, gdyż w przeciwnym wypadku podłoga nie zdąży się nagrzać. Gdy jednak zdecydujemy się na zastosowanie w naszym budynku ogrzewania podłogowego wodnego zastanówmy się, w których pomieszczeniach lepiej pozostać przy tradycyjnym ogrzewaniu grzejnikami. Tymi pomieszczeniami może być garaż, czy inne pomieszczenia pomocniczo - techniczne, w których nie ma znaczenia komfort cieplny, a w których ogrzewanie będzie zazwyczaj całkowicie wyłączone. Z kolei łazienka będzie pomieszczeniem, w którym warto prócz ogrzewania podłogowego zastosować dodatkowo grzejnik elektryczny lub wodno - elektryczny. Jest to spowodowane tym, że właśnie dzięki takiemu grzejnikowi w szczególności w okresach cieplejszych, gdy zazwyczaj już nie korzystamy z ogrzewania podłogowego, grzejnik ratuje nasze mokre ręczniki.

Funkcjonowanie całej automatyki ogrzewania budynku można zaplanować w sposób bezobsługowy tak, by czujniki temperatury zewnętrznej automatycznie odpowiednio wcześniej włączały system grzewczy na poszczególne pomieszczenia, minimalizując straty ciepła oraz zmiany temperatury wewnątrz pomieszczeń. Stąd bardzo ważne jest przeanalizowanie naszych potrzeb jeszcze na etapie projektowania budynku.

Ważnym zagadnieniem są koszty wykonania instalacji ogrzewania podłogowego. Sama instalacja, tj. ułożenie rur wodnych nie jest droga, w związku z tym pod żadnym pozorem nie należy decydować się na oszczędność w ilości, czy jakości ułożonych metrów rur. Jednak na koszt całej instalacji będą miały wpływ również elementy dodatkowe instalacji, jak pompy obiegu podłogowego, moduły sterujące, czujniki temperatur, czy termostaty pokojowe, oraz dodatkowe roboty budowlane związane z większą ilością izolacji cieplnej posadzek oraz jastrychu. Porównując koszty wykonania tradycyjnej instalacji grzewczej w domu włączając koszt lepszej jakości grzejników wykonanie instalacji podłogowej jest nieco droższe, natomiast po jej wykonaniu latami docenia się niższe rachunki zużycia ciepła ze względu na brak konieczności nagrzewania pomieszczeń do standardowych temperatur. Należy podkreślić ponadto, że zazwyczaj pomieszczenia ogrzewane ogrzewaniem podłogowym wystarczy nagrzać do temperatury o 2 do 3 stopni niższej niż przy tradycyjnym ogrzewaniu, pozostawiając jednocześnie taki sam komfort cieplny.

Prócz najbardziej powszechnego ogrzewania podłogowego istnieje jeszcze ogrzewanie płaszczyznowe ścienne oraz sufitowe. Oba rodzaje ogrzewania montuje się w bardzo podobny sposób do ogrzewania podłogowego, można montować je zarówno w wersji ogrzewania wodnego jak i elektrycznego. Jednak zarówno ogrzewanie ścienne jak i sufitowe jest stosowane zdecydowanie rzadziej niż ogrzewanie podłogowe. Spowodowane jest to zapewne mniej korzystnym rozkładem ciepła w pomieszczeniach, stąd też tego typu ogrzewanie stosuje się wyjątkowych sytuacjach. Pierwszą taką sytuacją jest konieczność lub potrzeba osuszania ścian. Bowiem ogrzewanie ścienne nagrzewając ścianę zdecydowanie szybciej ją wysusza, co np. w pomieszczeniach narażonych na ciągłe zawilgocenie może zminimalizować rozwój pleśni i grzybów. Drugim powodem może być to, że z kolei ogrzewanie sufitowe nie powoduje praktycznie żadnych ruchów powietrza co może być jeszcze korzystniejsze od ogrzewania podłogowego dla osób uczulonych na kurz. Inną przyczyną zastosowanie ogrzewania innego niż podłogowe może być chęć wykończenia posadzki materiałem, który nie jest zalecany do ogrzewania podłogowego, jak na przykład: posadzki z drewna litego nieegzotycznego, czy też chociażby z wykładziny dywanowej. Warto wiedzieć, że zarówno ogrzewanie ścienne jak i sufitowe można łączyć z ogrzewaniem podłogowym lub z tradycyjnymi grzejnikami, co umożliwia nam zaprojektowanie domu całkowicie dostosowanego do naszych potrzeb.

Niewątpliwie ogrzewanie płaszczyznowe jest droższe w wykonaniu od tradycyjnego ogrzewania grzejnikami. Jednak mimo tego jako architekt zawsze polecam to rozwiązanie ogrzewania do nowoprojektowanych budynków. Powodów jest oczywiście wiele, większość z nich wymieniłam powyżej. Jednak warto podkreślić, że ogrzewanie płaszczyznowe jako ogrzewania niskotemperaturowe można stosować do nowoczesnych instalacji energooszczędnych, takich jak pompa ciepła, czy solary, które to instalacje przy jednoczesnym zastosowaniu ogrzewania płaszczyznowego nie tylko podgrzeją nam ciepłą wodę użytkową, jak w przypadku ogrzewania tradycyjnego, lecz również ogrzeją cały budynek. Dzięki czemu z jednej strony uzyskamy dodatkową oszczędność energii podczas użytkowania obiektu, a drugiej zastosowanie bezobsługowej instalacji ogrzewania budynku pozwoli nam się bardziej nim cieszyć. Stąd wydane w trakcie budowy dodatkowe pieniądze pozwolą nam żyć w pełni komfortowo przez długie lata.